The making of ‘Het gezicht van Nijmegen’ te zien in Museum Het Valkhof

Een bijzonder gezicht vanmorgen op de Waal. De uitkijkpost van kunstenaar Andreas Hetfeld is verscheept naar stadseiland Veur-Lent. Het werk is een eigentijdse interpretatie op reuzenformaat van het befaamde Romeinse gezichtsmasker, een pronkstuk van Museum Het Valkhof. De uitkijk, of zoals in de volksmond ‘het gezicht van Nijmegen’, wordt omwille van het beleid rondom het coronavirus pas later officieel overhandigd aan de gemeente maar krijgt nu al wel zijn passende plek op het stadseiland Veur-Lent waar het breed uitzicht biedt op het Nijmeegse landschap en de Waal, de vindplaats van het originele masker. Na de heropening presenteert Museum Het Valkhof een aansluitende expositie waarin bezoekers een inkijk krijgen in de totstandkoming van Hetfelds reusachtige masker en worden ze uitgenodigd het 2000 jaar oude masker in het echt te bewonderen.

De verzilverde Romeinse ruiter
Het originele fraai versierde masker, of gezichtshelm, dat in de vaste collectie van Museum Het Valkhof staat opgesteld, dateert vermoedelijk uit de tweede helft van de 1ste eeuw na Christus en behoorde toe aan een ruiter uit de Romeinse tijd. Het masker werd in 1915 aangekocht door de Nijmeegse verzamelaar Gerard Marius Kam, de grondlegger van het latere Museum Kam. Het zou kort daarvoor zijn opgebaggerd uit de Waal bij Nijmegen, dicht bij de zuidelijke oever ten westen van de spoorbrug. De relatief grote openingen voor ogen, neus en mond maken het masker geschikt om te dragen tijdens het gevecht. Maar maskers zullen ook gedragen zijn tijdens parades, toernooien en ceremoniële gelegenheden, waar de ruiters hun vaardigheden konden tonen. Het masker is een van de meest markante bodemvondsten uit de oudste stad van Nederland, die als archeologisch icoon gezicht geeft aan het museum en aan Nijmegen.

Een zicht op Nijmegen vanuit verleden naar heden
Andreas Hetfeld won in 2017 de Ideeënwedstrijd ‘Nijmegen langs de Waal’ met zijn plannen voor een replica van het Romeinse masker, die hij uiteindelijk samen met gemeente Nijmegen en Stichting De Uitkijk kon realiseren. De monumentale vergroting, die gaat dienen als uitkijkpost, maakt het masker op een andere manier imposant dan het originele masker. Met moderne materialen geeft de kunstenaar het vanuit een eigentijdse interpretatie een nieuwe functie. Het masker op stadseiland Veur-Lent biedt bezoekers zicht op het prachtige, weidse Nijmeegse landschap, alsof ze vanuit het verre verleden naar het heden kijken. De trap naar het oog nemen is je opgenomen voelen in het masker en één worden met de Romeinse ruiter die het droeg. Het masker is een kenmerkende toevoeging aan het profiel van de stad.

The making of
In Museum Het Valkhof is na de heropening de expositie ‘Het gezicht van Nijmegen, the making of’ te bezoeken waarin bezoekers stap voor stap meegenomen worden in de totstandkoming van het reusachtige masker. De expositie toont onder andere slim uitgedachte ontwerpschetsen, technisch onderzoeksmateriaal, maquettes en sprekende beelden van fotograaf Paul Breuker. Verderop in het museum glinstert het 2000 jaar oude Romeinse masker. Een bezoek aan de uitkijkpost, de expositie en het originele masker verrijkt samen het beeld van het gezicht van Nijmegen.