Dankzij Waller 2010-2020

Zeldzame voorbeelden van vroege prentkunst zoals de Kruisiging met vier engelen van Martin Schongauer (ca. 1485) en de Madonna met kind van Meester IAM van Zwoll (ca. 1470) zijn dankzij het Waller-Fonds te zien in het Rijksmuseum. Dit voorjaar eert het Rijksmuseum één van zijn grootste weldoeners, de kunsthistoricus en prentkenner François Gérard Waller (1867-1934), met een tentoonstelling van de meest bijzondere aankopen die dankzij zijn fonds mogelijk zijn gemaakt.

Taco Dibbits, hoofddirecteur Rijksmuseum: De collecties van het Rijksprentenkabinet omvatten internationale topwerken uit de late middeleeuwen, de renaissance en barok tot en met de huidige tijd. Dankzij het Waller-Fonds kan op al deze gebieden actief en op het hoogste niveau worden verzameld. Het Rijksmuseum is het Waller-Fonds daarvoor ongelofelijk dankbaar. Hun bijdrage aan het behoud van cultuur is van onschatbare waarde.

F.G. Waller Fonds

Bij leven schonk Waller zijn omvangrijke verzamelingen sierpapier, ex libris en volksprenten. Na zijn dood liet hij het museum een schat aan schilderijen, tekeningen en prenten na. Zijn belangrijkste schenking betreft echter het fonds dat zijn naam draagt. Sinds 1938 keert het F.G. Waller-Fonds jaarlijks een bedrag uit waarmee de collecties van het Rijksprentenkabinet worden verrijkt. Het museum dankt inmiddels ruim 55.000 werken aan Wallers vrijgevigheid. De meest bijzondere aankopen van de afgelopen tien jaar worden getoond in de twee zalen op de begane grond van de Philipsvleugel.

Zeldzaam

Waller heeft zijn vermogen in de eerste plaats bestemd voor het verwerven van vroege prentkunst. Dankzij de uitvinding van de prentkunst in de 15de eeuw konden voorstellingen voor het eerst op grote schaal worden vermenigvuldigd en verspreid. Deze oude afdrukken zijn echter uiterst zeldzaam en kansen op aankoop doen zich nauwelijks voor. Toch is het de afgelopen jaren gelukt om een aantal belangrijke vroege prenten te verwerven, waaronder een Madonna met kind (ca. 1470) van Meester IAM van Zwoll, een edelsmid werkzaam in Zwolle. Een absoluut hoogtepunt binnen de aankopen van de afgelopen tien jaar is de sublieme afdruk van de Kruisiging met vier engelen (ca. 1485) van Martin Schongauer.

Albums

Een andere speerpunt in het verzamelbeleid vormen prenten die bewaard zijn gebleven in hun originele, historische context. Handschriften, boeken en albums met prenten zijn later meestal uit elkaar gehaald om de werken los te kunnen verkopen. Desalniettemin worden er enkele oude prentalbums getoond die recent zijn verworven, zoals een 17de-eeuwse band met het complete geëtste oeuvre van de bloemenspecialist Jean Baptiste Monnoyer. Ook zijn voorbeelden te zien van prenten die zijn verwerkt in collages en in alledaagse voorwerpen, zoals een lantaarn gemaakt van een 18de-eeuwse bijbelprent.

Internationaal

Prentkunst is bij uitstek een internationaal medium. Via prenten namen kunstenaars kennis van nieuwe stilistische ontwikkelingen. De collecties van het Rijksprentenkabinet weerspiegelen dit brede, internationale karakter. Zo is van Hendrick Goltzius is een zeldzaam vroege afdruk te zien van Hercules en Cacus, een clair-obscure houtsnede geïnspireerd op Italiaanse voorbeelden. Het Rijksmuseum heeft ook dit werk kunnen verwerven dankzij de steun van het Waller-Fonds.

Experimenten

Ook op het gebied van de 18de en 19de eeuw wordt actief verzameld. Voorbeelden hiervan zijn de meesterlijke kleurendrukken van Charles Melchior Descourtis (1785). De drukexperimenten van impressionist Ludovic Napoléon Lepic markeren op de drempel van de 20e eeuw de overgang naar de moderne prentkunst, die onder meer vertegenwoordigd is met een uniek druksel van Hendrik Werkman uit 1924.

Onmisbare steun

Het Rijksmuseum verbindt mensen, kunst en geschiedenis. Het Rijksmuseum beheert, conserveert, restaureert, onderzoekt, verzamelt, publiceert en presenteert de nationale collectie. Schenkingen en nalatenschappen van particulieren, fondsen, (familie)stichtingen, de overheid en het bedrijfsleven zijn daarbij essentieel. Het Rijksmuseum is dankbaar voor elke vorm van steun.