'Leve Amsterdam', 'Nederland vrij!':aanwinsten over de Februaristaking in het Verzetsmuseum

Rondom de jaarlijkse herdenking van de Februaristaking op 25 februari presenteert het Verzetsmuseum recente aanwinsten die onbekende aspecten van de staking belichten. Zij zijn van 23 februari t/m 23 maart 2023 te bekijken in een compacte presentatie in het museum.

Effecten tot in Noord-Brabant
Bijzonder is een poster met de bekendmaking dat de Wehrmacht vanwege de onrust op 26 februari 1941 het gezag in Noord-Holland heeft overgenomen. Daarop zijn kleine oranje papiertjes geplakt met ‘Leve Amsterdam’ en ‘Nederland vrij!’. De poster komt niet uit Amsterdam of Noord-Holland, maar uit Breda. Ook daar werden de dreigende posters opgehangen om verspreiding van de onlusten te voorkomen. De strookjes waren volgens de politie van Breda het werk van lokale communisten. De poster bewijst dat de staking ook in Brabant effect had.

Stakingsverslag voor de regering in Londen
Een tweede zeer opmerkelijke aanwinst is een handgeschreven brief, onlangs aangetroffen in een boek op een rommelmarkt, met een gedetailleerd verslag van de Februaristaking in Amsterdam. ‘De volkswoede steeg ten top’, schrijft de auteur met de nepnaam ‘Tijl Uilenspiegel’, nadat hij heeft beschreven hoe de Duitsers jonge Joodse mannen ‘bij vrachtwagens vol’ wegvoerden. ‘Op dinsdag 25.2.41 brak spontaan de algemene werkstaking uit, die absoluut algemeen was, behoudens de vitale bedrijven als gas, waterleiding en elektriciteit. N.S.F., Fokker, Scheepsbouw, Werkspoor, tram, Bijenkorf, banken, gemeentebedrijven lagen stil.’ De brief is geadresseerd aan het Nederlandse consulaat in Lissabon, in het neutrale Portugal om zo de regering in ballingschap in Londen te bereiken. Afzender: 'G.E. Fin. Geert' [Gefingeerd]. De brief is nooit in Londen aangekomen en volgens een stempel op de enveloppe door de Duitse censuur in Berlijn 'Zurück an Absender' gestuurd: een niet bestaand adres. Of de brief daadwerkelijk is teruggestuurd en waarom, hoe deze op de rommelmarkt terecht is gekomen en wie er schuilgaat achter ‘Tijl Uilenspiegel’ is vooralsnog in nevelen gehuld. Mogelijk kunnen bezoekers opheldering geven

Te zien van 23 februari t/m 23 maart 2023

Verzetsmuseum Amsterdam, Plantage Kerklaan 61, 1018 CX Amsterdam