Willem Bastiaan Tholen: ‘Holland’s unique artist’

Het RKD – Nederlands Instituut voor Kunstgeschiedenis doet voor het eerst onderzoek naar kunstenaar Willem Bastiaan Tholen (1860-1931) en zijn relaties in de internationale kunstmarkt. Vanaf 6 februari is aan de hand van stukken uit de eigen collectie bij het RKD in Den Haag te zien hoe de verspreiding en verkoop van Tholens schilderijen aan het einde van de negentiende eeuw in zijn werk ging. Op 13 februari wordt het onderzoek toegelicht op een RKD Talk over Tholen en de kunsthandel.

Haagse School

In de traditie van de Haagse School neemt Willem Bastiaan Tholen aanvankelijk het Nederlandse landschap als onderwerp van zijn werk. Maar in plaats van het grijze en bruine palet dat kenmerkend is voor de schilders van de Haagse School, schildert Tholen zijn polderlandschappen, herfstige boslandschappen en zandafgravingen in frisse en heldere kleuren. Later kiest hij ook stadsscènes uit Den Haag, zoals een buurtpraatje in een smalle straat, tot onderwerp van zijn schilderijen. Hij maakt hierbij gebruik van opvallende afsnijdingen in zijn composities. Daarmee geeft hij een nieuwe blik op alledaagse onderwerpen.

Internationale bekendheid

Nationaal en internationaal was Tholen een bekend kunstenaar. In het begin van zijn carrière is Tholen afhankelijk van de tentoonstellingen van kunstenaarsverenigingen om zijn werk te laten zien, maar vanaf 1890 komt er interesse vanuit de kunsthandelaren in Engeland, Schotland en Canada. Tholen werd bij het publiek aangeprezen als ‘Holland’s unique artist’. Aan de hand van brieven, foto’s en andere objecten uit de eigen collectie is bij het RKD te zien hoe de verspreiding en verkoop van Tholens schilderijen en aquarellen in zijn werk ging. Met welke handelaren deed Tholen zaken? En wie kocht zijn kunstwerken?

Brieven

Tholen trekt ook de aandacht van enkele kunstcritici, zoals G.H. Marius en Albert Plasschaert, die over zijn werk gaan schrijven. Met Plasschaert heeft Tholen persoonlijk contact. In Tholens brieven aan Plasschaert schrijft hij over het wel en wee van zijn werkzaamheden en zijn persoonlijke leven, zoals de slechte gezondheid van zijn vrouw maar ook de reizen die hij maakt met zijn eigen zeilboot de Eudia komen aan bod. Meerdere brieven van Tholen aan Plasschaert zijn te zien op de kleine presentatie ‘Holland’s unique artist’: de verkoop van het werk van W.B. Tholen (1860-1931) bij het RKD.

RKD Talk

De presentatie bij het RKD sluit aan bij de overzichtstentoonstelling Willem Bastiaan Tholen (1860-1931): een gelukkige natuur die van 9 februari tot en met 31 mei te zien is in het Dordrechts Museum. Eerder was deze tentoonstelling te zien in de Fondation Custodia in Parijs.

RKD-conservator Evelien de Visser en Suzanne Veldink, hoofd Museale Zaken bij Panorama Mesdag, schreven mee aan de tentoonstellingscatalogus en vertellen tijdens de RKD Talk op donderdag 13 februari over hun onderzoek getiteld 'Benijdenswaardig handig': Tholen en de kunstmarkt. Kaarten hiervoor zijn te koop op de webshop van het RKD.